 |
ZELATOR czerwiec 2020 |
35 |
Z historii różańca
W historii różańca wiek XV został nazwany „epoką różańcową” ze względu na szczególny rozwój tej modlitwy. Choć była ona obecna w życiu wierzących już wcześniej, to jednak piętnastym stuleciu nastąpił jej wielki rozkwit, m.in. przez powstawanie Bractw Różańcowych, działalność gorliwych apostołów modlitwy różańcowej, a także modlitwę w czasie epidemii, która dziesiątkowała ludność Europy. W tym też czasie dojrzała nie tylko ostateczna forma modlitwy „Zdrowaś Maryjo”, lecz także cała struktura tego nabożeństwa.
Części i dziesiątki różańca
We wcześniejszych wiekach, jak pamiętamy, w różny sposób „liczono” odmawianie poszczególnych modlitw. Najczęstszym punktem odniesienia była liczba psalmów. W ten sposób powstał tzw. „Psałterz Paternoster”, który polegał na odmawianiu 150 razy modlitwy „Ojcze nasz”. Niektórzy podwajali tę liczbę odmawiając Modlitwę Pańską 300 razy. Potem rozwinął się „Psałterz Najświętszej Maryi Panny”, w którym odmawiano 150 razy „Zdrowaś Maryjo”.
Odmawiający te modlitwy zawsze byli wzywani do łączenia ich z rozważaniem o Bogu. W XIII wieku rozwinięto modlitwę „Zdrowaś Maryjo”, dodając do słów Anioła i Elżbiety słowo „Jezus”, co sprzyjało medytacji o życiu i nauczaniu Chrystusa. Zaczęły też powstawać tzw. „dopowiedzenia”, w których przywoływano wydarzenia z życia Zbawiciela. Tak zaczęły się kształtować trzy części różańca. Pierwsza była poświęcona medytacji o narodzinach, dzieciństwie i publicznym życiu Jezusa, druga o Jego męce, a trzecia o Jego zmartwychwstaniu i rzeczywistości niebieskiej. Taką tematykę medytacji widzieliśmy w „dopowiedzeniach” opracowanych przez bł. Alana de la Roche.
Ten dominikański mnich przyczynił się w sposób istotny do podzielenia całej modlitwy różańcowej na poszczególne części, a każdą z nich na pięć dziesiątków. Proponowane przez niego dziesiątki różańcowej modlitwy miały numerację (pierwsza, druga, trzecia…), ale nie miały jeszcze bliżej sprecyzowanej tematyki ani określonych nazw. Te uściślenia dokonywały się w dalszych dziesięcioleciach dzięki pracy teologów i duszpasterzy. Określono nazwę kolejnych dziesiątków różańca w taki sposób, że każda tajemnica przypominała zbawcze wydarzenie z życia Jezusa. Żadna tajemnica nie została nazwana „tajemnicą wiary, nadziei i miłości” albo „tajemnicą miłosierdzia”, gdyż w każdym zbawczym wydarzeniu z życia Jezusa zawarte są wszystkie dary duchowe, które Zbawiciel ofiarowuje ludziom. Różańcowe tajemnice przypominają o zbawczym wydarzeniu, w którym objawia się miłość i miłosierdzie Boga, a człowiek odpowiada na nie swoją wiarą i miłością.
„Ojcze nasz” i „Chwała Ojcu”
Początkowo odmawianie „Psałterza Najświętszej Maryi Panny” polegało na powtarzaniu 150 razy „Zdrowaś Maryjo” bez dołączania innych modlitw. Odniesienie do Psałterza było tak ważne, że podkreślano przede wszystkim zgodność liczby odmawianych „zdrowasiek” z liczbą psalmów.
Gdy rozważania różańcowe zostały podzielone na części, a te na dziesiątki, zaczęto dodawać na początku każdej dziesiątki modlitwę „Ojcze nasz”. Zwracano się najpierw do Ojca niebieskiego słowami modlitwy, którą przekazał uczniom sam Chrystus.
O wiele później dołączono na końcu każdego dziesiąta różańca doksologię „Chwała Ojcu”. Nie wspomina o niej jeszcze św. Pius V w konstytucji apostolskiej z 1569 roku, poświęconej modlitwie różańcowej, ale św. Ludwik Grignion de Montfort (+1716) znał już różaniec zaczynający się od „Wierzę w Boga” z następującymi po nim jednym „Ojcze nasz” i trzema „Zdrowaś Maryjo”, składający się z piętnastu dziesiątek, w których dziesięć razy powtarzane Pozdrowienie Anielskie poprzedza „Ojcze nasz”, a kończy „Chwała Ojcu” (W. Łaszewski, „Wszystko o różańcu…, s. 144).
Tenże święty w niezwykłych słowach zachęca do odmawiania różańca: „Niech wszyscy, mężczyźni i niewiasty, uczeni i prości, sprawiedliwi i grzesznicy, wielcy i mali, wysławiają i cześć oddają Jezusowi i Maryi, dniem i nocą odmawiając święty różaniec” („Przedziwny sekret”, 16,6).
VIII Ogólnopolska Duchowa Pielgrzymka
W tym roku ogólnopolska pielgrzymka Żywego Różańca na Jasną Górę będzie miała charakter przede wszystkim duchowy. Przed obrazem Maryi zgromadzą się tylko diecezjalni moderatorzy, a członkowie tej wspólnoty będą się łączyć w modlitwie przez transmisję telewizyjną lub radiową. Będzie to gorliwa modlitwa w intencji naszej Ojczyzny i całego świata. Zaproszenie do niej skierował ksiądz arcybiskup Wacław Depo, a także krajowy moderator Żywego Różańca, ks. Jacek Gancarek. Ich wezwania są zamieszczone na ogólnopolskiej i diecezjalnej stronie internetowej Żywego Różańca.
Trwajmy w codziennej modlitwie różańcowej. Niech nieustannie płyną ku niebu słowa, w których uwielbiamy Boga za niezwykłe dzieła Jego miłości i wypraszamy ludziom potrzebne łaski.
Spotkanie Dekanalnych zelatorów ŻR
W ubiegłym roku rozpoczęły się spotkania dekanalnych zelatorów Żywego Różańca. Są oni reprezentantami parafialnych zelatorów, z którymi starają się mieć kontakt. Raz w roku zapraszamy ich na spotkanie, aby wspólnie się pomodlić przy grobie Sługi Bożego Jana Tyranowskiego, a także porozmawiać na aktualne tematy, dotyczące Żywego Różańca. Przeżywając setną rocznicę urodzin św. Jana Pawła II warto poświęcić więcej uwagi osobie, która miała swój ważny wkład w życiu młodego Karola Wojtyły. Dał wspaniałe świadectwo umiłowania modlitwy różańcowej, a także poznawania mistrzów modlitwy i nauczycieli życia duchowego, takich jak św. Jan od Krzyża.
Spotkanie odbędzie się, podobnie jak rok temu, w kościele św. Stanisława Kostki w Krakowie na Dębnikach, w ostatnią sobotę czerwca (27 czerwca). Rozpoczniemy wspólną modlitwą o godz. 10.00. Po niej będzie Eucharystia i spotkanie przy stole. Bardzo prosimy o wcześniejsze zgłoszenie uczestnictwa, aby można było przygotować salę na spotkanie z zachowaniem zasad bezpieczeństwa epidemicznego. Zgłoszenia przyjmuje zelatorka Wanda Biernacik (tel.: 698 929 221; E-mail: w.biernac@op.pl).
Ks. Stanisław Szczepaniec
z Radą Żywego Różańca Archidiecezji Krakowskiej